Αρχαιολογικοί χώροι Σαντορίνης
Στο νότιο άκρο της Σαντορίνης, εκεί που βρίσκεται το τελευταίο από τα πέντε''καστέλια'', γνωστό και ως'' καστέλι της Πούντας'' βρίσκεται ένας σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος. Η ανασκαφή ξεκίνησε το 1967 από τον πολύ σημαντικό αρχαιολόγο Σπ. Μαρινάτο και έφερε στην επιφάνεια μια ολόκληρη προϊστορική πολιτεία. Τα εντυπωσιακά ευρήματα αποδεικνύουν την ύπαρξη οργανωμένης''αστικής''κοινωνίας στο Αιγαίο της 2ης χιλιετίας π. Χ. Η χρήση γραφής (Γραμμική Α') , οι περίτεχνες τοιχογραφίες, ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η τυποποίηση''μέτρων και σταθμών'', οι ποικίλες οικονομικές δραστηριότητες, οι εμπορικές σχέσεις με άλλες περιοχές της Μεσογείου, ο καταμερισμός εργασιών και η τεχνική εξειδίκευση μαρτυρούν έναν ανθηρό πολιτισμό, που δυστυχώς καταστράφηκε με τη μεγάλη έκρηξη γύρω στα 1650 π.X.
Όπως φαίνεται από τη μη εύρεση ανθρώπινων σκελετών, το ηφαίστειο είχε ''προειδοποιήσει''πιθανότητα με σεισμικές δονήσεις για την ενεργοποίησή του και οι προϊστορικοί ''Ακρωτηριώτες'' είχαν προλάβει να εγκαταλείψουν τον οικισμό. Από την άλλη πλευρά, η ηφαιστειακή στάχτη που κάλυψε τα πάντα βοήθησε να δια-τηρηθούν σε καλή κατάσταση δρόμοι, σπίτια, πιθάρια και τοιχογραφίες. Ο χώρος της ανασκαφής που καλύπτει έκταση 10 στρεμμάτων θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει μόλις το 1/10 του οικισμού.
ΑΡΧΑΙΑ ΘΗΡΑ
Στα ερείπια της αρχαίας Θήρας που ανασκάφτηκαν από Γερμανούς αρχαιολόγους στις αρχές του αιώνα, βρέθηκαν τάφοι και επιγραφές που υποδεικνύουν ότι εκεί ήταν η πρωτεύουσα των Δωριέων εποίκων από τον 9ο αιώνα π.Χ. Κατά τον 8ο αιώνα π.Χ, ο Θηβαίος ήρωας Θήρας εγκατέλειψε την Σπάρτη όπου κατοικούσε και μαζί με μία ομάδα ευγενών εγκαταστάθηκε στη Σαντορίνη. Το νησί πήρε το όνομά του. Ο Ηρόδοτος είχε γράψει ότι η Σαντορίνη είχε τότε 7 πόλεις και κυβερνιόταν από τον βασιλιά Γρίνια.
